Du lịch xanh: Du khách trồng cây và xu hướng du lịch kết hợp ESG

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường đang là những vấn đề toàn cầu cấp bách, ngành du lịch – vốn từng bị xem là một trong những ngành gây ô nhiễm – đang chứng kiến một làn sóng chuyển mình mạnh mẽ. Du lịch xanh, du lịch bền vững, và đặc biệt là du lịch kết hợp ESG (Environmental - Social - Governance) đang trở thành xu hướng không thể đảo ngược. Một trong những biểu hiện tiêu biểu và gần gũi nhất của xu hướng này là việc du khách chủ động tham gia vào các hoạt động trồng cây, phục hồi rừng và bảo tồn sinh thái ngay tại điểm đến.

Du lịch xanh kết hợp ESG

1. Du lịch xanh là gì ?

• Du lịch xanh là hình thức du lịch thân thiện với môi trường, hướng tới việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến thiên nhiên và tăng cường lợi ích cho cộng đồng địa phương. Đây là một phần của du lịch bền vững, nhưng tập trung đặc biệt vào khía cạnh môi trường.

2. Các đặc điểm chính của du lịch xanh

2.1 Bảo vệ môi trường

• Hạn chế xả rác, giảm phát thải khí CO₂.
• Sử dụng năng lượng tái tạo, giảm sử dụng nhựa dùng một lần.
• Ưu tiên phương tiện di chuyển ít gây ô nhiễm (xe đạp, đi bộ, xe điện…).

2.2 Bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học

• Tham quan các khu bảo tồn, rừng quốc gia với quy định nghiêm ngặt.
• Tham gia vào các hoạt động như trồng cây, bảo vệ rừng, chăm sóc động vật hoang dã.

2.3 Hỗ trợ cộng đồng địa phương

• Ở homestay, ăn uống tại nhà dân, mua sản phẩm thủ công địa phương.
• Góp phần vào phát triển kinh tế bền vững cho cư dân bản địa.

2.4 Giáo dục và nâng cao ý thức

• Du khách được tìm hiểu về hệ sinh thái, văn hóa bản địa và các vấn đề môi trường.
• Trải nghiệm gắn liền với học hỏi và nâng cao trách nhiệm xã hội.

Du lịch Xanh

3. Du lịch kết hợp ESG là gì ?

• Du lịch kết hợp ESG là hình thức du lịch trong đó các doanh nghiệp và du khách áp dụng các nguyên tắc ESG (Environmental - Social - Governance) để đảm bảo hoạt động du lịch bền vững, có trách nhiệm với môi trường, xã hội và được quản trị minh bạch.

4. Du lịch xanh – từ xu hướng đến nhu cầu thiết yếu

• Du lịch xanh không còn chỉ là một hình thức “cao cấp” dành cho những người yêu thiên nhiên. Giờ đây, nó trở thành một nhu cầu thiết yếu, phản ánh nhận thức ngày càng cao của cộng đồng về trách nhiệm môi trường. Thay vì chỉ đến, chụp hình và rời đi, du khách hiện đại muốn “để lại điều gì đó có ích” cho điểm đến – dù là một cây xanh mới trồng, một mét vuông rừng được phục hồi hay một cộng đồng địa phương được hỗ trợ kinh tế.
• Một nghiên cứu gần đây của Booking.com cho thấy, hơn 76% du khách toàn cầu mong muốn du lịch theo cách thân thiện với môi trường, và 69% sẵn sàng chi thêm để đảm bảo chuyến đi của mình không gây tổn hại đến hệ sinh thái. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các mô hình du lịch xanh kết hợp ESG.

5. ESG và du lịch: Sự hội tụ của trách nhiệm và trải nghiệm

• ESG là viết tắt của Environmental (môi trường), Social (xã hội) và Governance (quản trị), là bộ tiêu chuẩn đánh giá mức độ bền vững và tác động xã hội của một tổ chức hoặc hoạt động kinh doanh. Khi được áp dụng vào du lịch, ESG không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín và thu hút nhà đầu tư, mà còn mang đến giá trị gia tăng cho du khách thông qua những trải nghiệm gắn liền với trách nhiệm.
  • Environmental (Môi trường): Các công ty lữ hành chú trọng đến việc giảm thiểu phát thải carbon, hạn chế sử dụng nhựa dùng một lần, tối ưu hóa năng lượng trong vận hành, và đặc biệt là triển khai các chương trình trồng cây, bảo tồn rừng, cải tạo đất. Các tour du lịch “carbon âm” – nơi mỗi khách trồng từ 1-10 cây xanh để bù lại lượng khí thải từ chuyến đi – đang dần phổ biến tại nhiều nước như Thái Lan, Costa Rica, Việt Nam…
  • Social (Xã hội): ESG trong du lịch khuyến khích sự gắn kết với cộng đồng địa phương. Du khách được tham gia vào các dự án giáo dục, y tế, xây dựng hạ tầng nông thôn, hoặc trải nghiệm sinh hoạt cùng dân bản địa, từ đó hiểu và trân trọng hơn các giá trị văn hóa bản địa.
  • Governance (Quản trị): Các doanh nghiệp du lịch cần minh bạch về nguồn thu – chi, đảm bảo lợi ích công bằng cho người lao động, và có chính sách rõ ràng về đạo đức, bình đẳng giới, và phát triển bền vững.

Du lịch xanh

6. Trồng cây – trải nghiệm nhỏ, ý nghĩa lớn

• Trong chuỗi hoạt động du lịch xanh kết hợp ESG, trồng cây là một hoạt động đơn giản nhưng mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Việc trồng cây không chỉ giúp giảm thiểu khí CO₂, phục hồi đa dạng sinh học, mà còn tạo ra kết nối cảm xúc giữa du khách và thiên nhiên.
• Tại Việt Nam, nhiều điểm đến như Sapa, Đà Lạt, Quảng Bình, hoặc các khu bảo tồn thiên nhiên như Vườn quốc gia Cát Tiên, Vườn quốc gia Ba Vì… đã triển khai các chương trình du lịch trồng cây dành cho du khách. Các tour thường bao gồm: tìm hiểu về hệ sinh thái rừng, hướng dẫn trồng cây đúng kỹ thuật, ghi tên lên cây và cập nhật tình hình phát triển cây qua hệ thống trực tuyến sau chuyến đi.
• Một số công ty còn kết hợp công nghệ blockchain để tạo mã định danh cho từng cây, giúp du khách “theo dõi” cây mình đã trồng suốt đời – điều này tạo ra một sự gắn bó lâu dài và có thể khơi gợi lòng trung thành với thương hiệu.

6.1 Lợi ích đa chiều

• Du lịch trồng cây không chỉ mang lại lợi ích môi trường mà còn đem lại giá trị kinh tế và xã hội:
  • Với môi trường: Hệ sinh thái được phục hồi, cải thiện chất lượng đất, bảo vệ nguồn nước, giảm nguy cơ sạt lở và biến đổi khí hậu.
  • Với cộng đồng: Người dân địa phương được tạo việc làm (hướng dẫn, chăm sóc cây, vận hành dịch vụ), từ đó có thêm thu nhập và động lực bảo vệ rừng.
  • Với du khách: Trải nghiệm sâu sắc, nhân văn, mang tính giáo dục cao, đặc biệt phù hợp với nhóm khách gia đình và khách trẻ quan tâm đến giá trị sống bền vững.

6.2 Thách thức và triển vọng

• Tuy vậy, để các mô hình du lịch kết hợp ESG thực sự phát triển và không trở thành trào lưu nhất thời, cần có sự cam kết lâu dài từ cả doanh nghiệp, chính quyền địa phương lẫn du khách. Các thách thức bao gồm:
  • Sự thiếu đồng bộ trong quản lý rừng và môi trường.
  • Thiếu các tiêu chuẩn đánh giá rõ ràng cho du lịch ESG.
  • Rủi ro “greenwashing” – khi một số công ty quảng bá là du lịch xanh nhưng không thực hiện đúng cam kết.
  • Để khắc phục, cần sự phối hợp liên ngành giữa du lịch, môi trường, giáo dục và công nghệ. Chính phủ cần xây dựng các tiêu chuẩn ESG cho ngành du lịch; doanh nghiệp cần đầu tư thực chất thay vì chỉ làm phong trào; và du khách cũng nên tìm hiểu kỹ và lựa chọn các nhà tổ chức có uy tín trước khi tham gia.
  • Du lịch kết hợp du khách trồng cây là một ý tưởng thiết thực và giàu ý nghĩa, mang lại lợi ích nhiều chiều cho cả du khách, môi trường và cộng đồng địa phương. Dưới góc nhìn khách quan, đây là một mô hình đáng khuyến khích – nhưng cũng cần được tổ chức bài bản để tránh biến thành “trào lưu nửa vời”.

6.3 Lợi ích nổi bật

• Góp phần bảo vệ môi trường:
  • Việc trồng cây giúp hấp thụ CO₂, phục hồi đất rừng, và tăng độ che phủ cây xanh – một cách bù đắp thiết thực cho lượng phát thải trong quá trình du lịch.
  • Tạo ra trải nghiệm có chiều sâu cho du khách:
  • Không đơn thuần là đi chơi, du khách được kết nối với thiên nhiên, hiểu về hệ sinh thái và thấy mình có vai trò tích cực trong bảo vệ hành tinh.
• Hỗ trợ cộng đồng địa phương:
  • Người dân có thể tham gia làm hướng dẫn, chăm sóc cây, bảo trì vườn ươm, qua đó tăng thu nhập và ý thức bảo tồn rừng của chính họ.
  • Tăng giá trị thương hiệu cho doanh nghiệp du lịch:
  • Những công ty tổ chức tour có trách nhiệm môi trường thường được đánh giá cao hơn, nhất là trong mắt giới trẻ và khách du lịch quốc tế.

Du lịch xanh

7. Một số điểm cần lưu ý về du lịch xanh

• Trồng cây không phải là giải pháp “ngay lập tức”: Nếu không có kế hoạch chăm sóc và giám sát sau trồng, cây rất dễ chết. Việc trồng cây cần đi đôi với quản lý bền vững và lâu dài.
• Tránh “greenwashing” (tô vẽ xanh): Một số đơn vị có thể lợi dụng hoạt động trồng cây để quảng bá hình ảnh nhưng lại không thực sự đảm bảo hiệu quả sinh thái về sau.
• Cần minh bạch và khoa học: Phải rõ ràng về loại cây trồng, địa điểm, thời gian chăm sóc, và có báo cáo theo dõi định kỳ để du khách thấy được kết quả thực tế.

Du lịch xanh không còn là khái niệm xa vời. Việc du khách tham gia trồng cây không chỉ là hành động “xanh hóa” môi trường, mà còn là biểu hiện cho một triết lý sống: sống có trách nhiệm với thiên nhiên và cộng đồng. Trong tương lai gần, những chuyến đi sẽ không chỉ để ngắm cảnh hay nghỉ dưỡng, mà còn là hành trình kết nối, hồi sinh, và để lại dấu ấn tích cực cho thế giới.